Phân tích tài chính về giá vàng Việt Nam biến động mạnh những ngày gần đây
1. Giá vàng đạt đỉnh trên 80 triệu trong thời gian ngắn sau đó giảm sâu khiến nhà đầu tư lỗ nặng.
- Theo bảng giá vàng hôm nay1, giá vàng miếng SJC tại Hà Nội, Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Nha Trang, Huế, Hạ Long, Cà Mau, Biên Hòa, Miền Tây, Quãng Ngãi, Long Xuyên, Bạc Liêu, Phan Rang, Quảng Nam đều ở mức 76.020.000 đồng/lượng, cao nhất từ trước tới nay.
- Theo biểu đồ giá vàng trong 30 ngày tính theo đồng Việt Nam2, giá vàng miếng SJC đã tăng mạnh từ mức 68.500.000 đồng/lượng vào ngày 1/12/2023 lên đến mức 80.200.000 đồng/lượng vào ngày 28/12/2023, tăng 17% trong vòng một tháng.
- Nguyên nhân chính của sự tăng giá này là do tình hình kinh tế và chính trị thế giới bất ổn, đặc biệt là căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc, làm tăng nhu cầu đầu tư vào vàng là tài sản trú ẩn an toàn34.
- Tuy nhiên, vào ngày 29/12/2023, giá vàng miếng SJC đã giảm sâu xuống mức 73.000.000 đồng/lượng, giảm 9% so với ngày trước đó, do Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) thông báo tăng lãi suất, làm giảm sức hút của vàng5.
- Sự biến động mạnh của giá vàng đã khiến nhiều nhà đầu tư lỗ nặng, đặc biệt là những người mua vào khi giá đang ở mức cao nhất. Nhiều người cũng bán tháo vàng để cắt lỗ hoặc chuyển sang các kênh đầu tư khác3.
2. Hiện tại giá vàng đang được điều tiết như thế nào.
- Theo quy định của Ngân hàng Nhà nước, giá vàng miếng trong nước phải được điều hành theo thị trường, không để vênh cao với quốc tế3.
- Hiện nay, giá vàng thế giới đang ở mức 1.631 USD/ounce5, tương đương 46.600.000 đồng/lượng (tỷ giá 1 USD = 23.000 đồng). Như vậy, giá vàng miếng trong nước đang cao hơn giá vàng thế giới khoảng 29.400.000 đồng/lượng, chênh lệch gần 63%.
- Nguyên nhân của sự chênh lệch này là do nguồn cung vàng miếng trong nước khan hiếm, do các doanh nghiệp vàng không được nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng3. Ngoài ra, nhu cầu mua vàng của người dân Việt Nam cũng cao hơn so với các nước khác, do tâm lý coi vàng là tài sản giữ giá và mang lại may mắn6.
- Để giảm chênh lệch giữa giá vàng trong nước và giá vàng thế giới, Ngân hàng Nhà nước đã yêu cầu các doanh nghiệp vàng phải báo cáo số lượng vàng tồn kho, cũng như kế hoạch sản xuất và kinh doanh vàng trong năm 20243. Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nước cũng đang xem xét việc cho phép nhập khẩu vàng nguyên liệu để bổ sung nguồn cung vàng miếng trong nước3.
3. Dự báo giá vàng trong thời gian tới.
- Giá vàng trong thời gian tới sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố, như tình hình kinh tế và chính trị thế giới, chính sách của các ngân hàng trung ương, cung và cầu của thị trường vàng, biến động của tỷ giá và lạm phát6.
- Theo các chuyên gia, giá vàng thế giới có thể sẽ tiếp tục giảm trong ngắn hạn, do FED tăng lãi suất và triển vọng kinh tế Mỹ khả quan5. Tuy nhiên, trong trung và dài hạn, giá vàng có thể sẽ tăng trở lại, do nhu cầu đầu tư vào vàng vẫn cao, đặc biệt là ở các nước đang phát triển và các nước có rủi ro chính trị6.
- Giá vàng trong nước sẽ phản ánh giá vàng thế giới, nhưng cũng sẽ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố nội tại, như nguồn cung vàng miếng, nhu cầu mua vàng của người dân, chính sách của Ngân hàng Nhà nước6. Nếu được cho phép nhập khẩu vàng nguyên liệu, giá vàng trong nước có thể sẽ giảm chênh lệch với giá vàng thế giới3. Nếu không, giá vàng trong nước có thể sẽ tiếp tục cao hơn giá vàng thế giới6.
- Theo các báo cáo gần đây, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết sẽ tiếp tục theo dõi sát diễn biến thị trường vàng, cần thiết sẽ có phương án can thiệp theo quy định Nghị định 24/2012/NĐ-CP về Quản lý hoạt động kinh doanh vàng12. Trong tháng 1/2024, NHNN sẽ trình báo cáo tổng kết Nghị định 24, trong đó có đề xuất sửa đổi, bổ sung một số quy định quản lý thị trường vàng để phù hợp với bối cảnh mới của tình hình kinh tế3.
- Giá vàng SJC được quyết định bởi Công ty TNHH MTV Vàng Bạc Đá Quý Sài Gòn (SJC), là đơn vị duy nhất được cấp phép sản xuất vàng miếng tại Việt Nam. Giá vàng SJC thường cao hơn giá vàng thế giới do nhu cầu trong nước vượt quá cung, thiếu nguồn cung từ việc nhập khẩu vàng, và chi phí sản xuất và kinh doanh của SJC45. Giá vàng SJC cũng bị ảnh hưởng bởi các yếu tố khác như tỷ giá USD/VND, lãi suất ngân hàng, biến động thị trường chứng khoán, và tâm lý của người dân6.
- Có nhiều cách để bình ổn giá vàng, nhưng không phải cách nào cũng hiệu quả và khả thi. Một số cách thường được đề xuất là:
- Cho phép nhập khẩu vàng nguyên liệu để cung cấp cho các doanh nghiệp sản xuất vàng trang sức, nhằm tăng cung và thu hẹp chênh lệch với giá vàng thế giới78.
- Phát hành chứng chỉ vàng, cho phép người dân gửi vàng vào ngân hàng và nhận lãi suất, nhằm huy động nguồn vàng trong dân và giảm nhu cầu mua vàng910.
- Thực hiện các biện pháp kiểm soát và xử lý nghiêm các hoạt động kinh doanh vàng trái phép, như nhập lậu vàng, buôn bán vàng không có giấy phép, giao dịch vàng tài khoản1112.
- Lợi nhuận của các công ty buôn bán vàng phụ thuộc vào nhiều yếu tố, như giá vàng thế giới, giá vàng trong nước, biên độ chênh lệch giá mua bán, chi phí hoạt động, và cạnh tranh của thị trường. Theo một số báo cáo, lợi nhuận của các công ty buôn bán vàng trong năm 2020 và 2021 đã giảm so với các năm trước, do giá vàng biến động mạnh, nhu cầu tiêu thụ giảm, và chi phí tăng cao1314.
- Không có số liệu chính xác về tỷ trọng vàng trong dân, nhà nước, và công ty mua bán, do việc thống kê và kiểm soát khó khăn. Tuy nhiên, theo một số ước tính, tổng lượng vàng trong dân có thể lên tới khoảng 500 tấn15, trong khi lượng vàng dự trữ của NHNN là khoảng 37,6 tấn16. Các công ty mua bán vàng thường không nắm giữ nhiều vàng, mà chỉ mua bán theo nhu cầu của thị trường.
- Việc nhập khẩu vàng ảnh hưởng đến giá vàng trong nước theo hai chiều. Một mặt, khi nhập khẩu vàng, cung vàng trong nước sẽ tăng, giúp giảm chênh lệch với giá vàng thế giới và ổn định giá vàng trong nước. Mặt khác, khi nhập khẩu vàng, nhu cầu mua USD sẽ tăng, làm cho tỷ giá USD/VND tăng, và kéo theo giá vàng trong nước tăng theo1718.
- Các công ty được phép giao dịch vàng tài khoản là các công ty có giấy phép kinh doanh vàng của NHNN, và được NHNN cấp phép giao dịch vàng tài khoản. Hiện nay, có 12 công ty được phép giao dịch vàng tài khoản, bao gồm: ACB, BIDV, VietinBank, Vietcombank, Eximbank, Sacombank, Techcombank, DongA Bank, SHB, Maritime Bank, Agribank, và OceanBank19. Lợi nhuận của các công ty giao dịch vàng tài khoản phụ thuộc vào biên độ chênh lệch giá mua bán, lượng khách hàng tham gia, và chi phí hoạt động.
- Việc huy động vàng trong dân có thể được thực hiện bằng nhiều cách, như:
- Cho phép người dân gửi vàng vào ngân hàng và nhận lãi suất, nhằm khuyến khích người dân sử dụng vàng để tiết kiệm và đầu tư, thay vì chỉ để dành910.
- Phát hành chứng chỉ vàng, cho phép người dân mua và bán vàng thông qua các công ty chứng khoán, nhằm tăng tính thanh khoản và minh bạch của thị trường vàng2021.
- Thực hiện các chương trình khuyến mại, ưu đãi, hoặc tặng quà cho người dân khi mua vàng, nhằm tăng nhu cầu tiêu thụ vàng trên thị trường2223.
- Lợi nhuận từ nắm giữ vàng so với các kênh đầu tư khác phụ thuộc vào thời gian và biến động của giá vàng. Theo một số báo cáo, trong 5 năm qua, kênh đầu tư vàng có tỷ suất lợi nhuận khoảng 6,1%/năm, thấp hơn so với các kênh đầu tư khác như chứng khoán (16,6%/năm), trái phiếu (9,8%/năm), tiền gửi ngân hàng (7,5%/năm), hay bất động sản (7,2%/năm)24. Tuy nhiên, trong 10 năm hay 15 năm trước, kênh đầu tư vàng lại có tỷ suất lợi nhuận cao hơn, do giá vàng tăng mạnh trong gia
Các công ty nào được phép giao dịch vàng tài khoản?
Theo Nghị định 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng, các công ty muốn kinh doanh vàng miếng phải có giấy phép của Ngân hàng Nhà nước (NHNN)1. Hiện nay, có 38 đơn vị được cấp phép kinh doanh vàng miếng, trong đó có 22 ngân hàng và 16 doanh nghiệp2. Bạn có thể xem danh sách chi tiết của các đơn vị này tại đây.
Các công ty nào được phép giao dịch vàng tài khoản?
Theo tìm kiếm của tôi, các công ty được phép giao dịch vàng tài khoản là các công ty có giấy phép kinh doanh vàng của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), và được NHNN cấp phép giao dịch vàng tài khoản. Hiện nay, có 12 công ty được phép giao dịch vàng tài khoản, bao gồm: ACB, BIDV, VietinBank, Vietcombank, Eximbank, Sacombank, Techcombank, DongA Bank, SHB, Maritime Bank, Agribank, và OceanBank1. Bạn có thể xem thêm thông tin chi tiết về các công ty này tại đây. 😊
Việc mua chứng chỉ vàng có nhiều lợi ích, như:
- An toàn: Bạn không phải lo lắng về việc bị mất cắp, hỏng hóc, hay giảm trọng lượng của vàng vật chất1.
- Tiện lợi: Bạn không phải tốn chi phí và thời gian để mua bán, bảo quản, hay chuyển giao vàng vật chất1.
- Không sợ vàng giả, vàng kém chất lượng, vàng chưa đủ tuổi: Bạn sẽ được mua vàng theo giá thị trường, và được bảo đảm bởi nhà phát hành chứng chỉ vàng1.
- Có thể đầu tư vào vàng theo nhu cầu và khả năng tài chính: Bạn có thể mua bán chứng chỉ vàng với số lượng bất kỳ, không giới hạn như vàng miếng2.
- Có thể kiếm lợi nhuận từ biến động giá vàng: Bạn có thể mua bán chứng chỉ vàng thông qua các công ty chứng khoán, và tận dụng sự chênh lệch giá để thu lợi nhuận3.
Nếu một cá nhân mua vàng từ nước ngoài thì cần làm gì để hợp pháp là một câu hỏi khá phức tạp, vì có nhiều quy định và điều kiện liên quan đến hoạt động mua bán vàng tại Việt Nam. Tôi sẽ cố gắng trả lời một cách ngắn gọn nhất có thể:
- Theo Điều 2 Thông tư 11/2014/TT-NHNN1, cá nhân Việt Nam và cá nhân nước ngoài xuất cảnh, nhập cảnh bằng hộ chiếu không được phép mang theo vàng miếng, vàng nguyên liệu. Trường hợp cá nhân nước ngoài nhập cảnh vào Việt Nam mang theo vàng miếng, vàng nguyên liệu phải làm thủ tục gửi tại kho Hải quan để mang ra khi xuất cảnh hoặc làm thủ tục chuyển ra nước ngoài và phải chịu mọi chi phí liên quan phát sinh.
- Cá nhân Việt Nam và cá nhân nước ngoài xuất cảnh, nhập cảnh bằng hộ chiếu mang theo vàng trang sức, mỹ nghệ có tổng khối lượng từ 300g (ba trăm gam) trở lên phải khai báo với cơ quan Hải quan.
- Cá nhân Việt Nam và cá nhân nước ngoài khi mua vàng từ nước ngoài phải tuân thủ các quy định về thanh toán quốc tế, chuyển tiền ra nước ngoài, và thuế nhập khẩu2.
- Cá nhân Việt Nam và cá nhân nước ngoài khi bán vàng từ nước ngoài tại Việt Nam phải tuân thủ các quy định về kinh doanh vàng, chuyển tiền vào nước, và thuế xuất khẩu2.
- Cá nhân Việt Nam và cá nhân nước ngoài khi mua và bán vàng từ nước ngoài tại Việt Nam phải có giấy tờ chứng minh nguồn gốc, chất lượng, và giá trị của vàng2.
- Nếu một người tìm thấy vàng trong tự nhiên thì có cần khai báo không: Theo quy định của pháp luật, nếu một người tìm thấy vàng trong tự nhiên thì phải khai báo với cơ quan nhà nước có thẩm quyền, như Ủy ban nhân dân cấp xã, phường, thị trấn hoặc công an cơ sở gần nhất12. Nếu không khai báo, người đó có thể bị xử phạt hành chính hoặc hình sự[3][3].
- Số vàng đó thuộc sở hữu của ai: Theo quy định của pháp luật, số vàng đó sẽ được xác định quyền sở hữu theo các trường hợp sau12:
- Nếu xác định được người đánh rơi, bỏ quên, hoặc là chủ sở hữu trước đó của số vàng đó, thì số vàng đó thuộc quyền sở hữu của người đó.
- Nếu không xác định được người đánh rơi, bỏ quên, hoặc là chủ sở hữu trước đó của số vàng đó, thì sau một năm, kể từ ngày thông báo công khai về số vàng đó mà không có ai đến nhận, thì số vàng đó sẽ được xác định quyền sở hữu như sau:
- Nếu số vàng đó có giá trị đến mười tháng lương tối thiểu do Nhà nước quy định, thì số vàng đó thuộc quyền sở hữu của người nhặt được.
- Nếu số vàng đó có giá trị lớn hơn mười tháng lương tối thiểu do Nhà nước quy định, thì sau khi trừ chi phí bảo quản, người nhặt được được hưởng giá trị bằng mười tháng lương tối thiểu do Nhà nước quy định và 50% giá trị của phần vượt quá mười tháng lương tối thiểu do Nhà nước quy định, phần giá trị còn lại thuộc Nhà nước.
- Nếu số vàng đó thuộc di tích lịch sử, văn hóa, thì số vàng đó thuộc Nhà nước, người nhặt được được hưởng một khoản tiền thưởng theo quy định của Nhà nước.
- Có được bán số vàng đó không: Theo quy định của pháp luật, nếu người nhặt được đã được xác định quyền sở hữu đối với số vàng đó, thì người đó có thể bán số vàng đó, nhưng phải tuân thủ các quy định về kinh doanh vàng, thuế, và thanh toán quốc tế45.
Để xác định giá trị của vàng, bạn cần biết các đơn vị đo lường vàng, công thức chuyển đổi giữa các đơn vị, và công thức tính giá vàng quy đổi ra tiền Việt. Bạn có thể tham khảo các bài viết sau để tìm hiểu thêm chi tiết:
- Cách để Tính giá trị của vàng tạp chất: 12 Bước (kèm Ảnh): Bài viết này hướng dẫn bạn cách sử dụng kính lúp, phép thử bằng axít, và phép thử Skey để xác định số karat của vàng, và cách tính giá trị của vàng theo giá vàng thế giới và tỷ giá USD/VND.
- Cách Tính Giá Vàng Khi Mua: Vàng tây, 18K, 10K khi mua/bán 2023: Bài viết này giới thiệu về các đơn vị vàng thế giới và Việt Nam, và công thức tính giá vàng quy đổi ra tiền Việt theo giá vàng thế giới, phí vận chuyển, bảo hiểm, thuế nhập khẩu, và phí gia công.
- Công thức và cách quy đổi giá vàng thế giới ra vàng Việt Nam: Bài viết này cung cấp công thức tính giá vàng trong nước theo giá vàng thế giới, phí vận chuyển, bảo hiểm, thuế nhập khẩu, và tỷ giá USD/VND, và ví dụ minh họa.
Các loại thuế liên quan đến việc nhập khẩu và xuất khẩu vàng là:
- Thuế nhập khẩu: là thuế mà một quốc gia hay vùng lãnh thổ đánh vào hàng hóa có nguồn gốc từ nước ngoài trong quá trình nhập khẩu1. Thuế nhập khẩu được tính theo công thức: Tiền thuế nhập khẩu phải nộp = Giá trị hàng x Thuế suất nhập khẩu2. Thuế suất nhập khẩu phụ thuộc vào biểu thuế xuất nhập khẩu của Bộ Tài chính ban hành1. Từ ngày 15/3/2014, vàng nguyên liệu xuất khẩu, nhập khẩu của Ngân hàng Nhà nước được miễn thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu3.
- Thuế tiêu thụ đặc biệt: là thuế đánh vào một số mặt hàng có tính chất xa xỉ, có ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, môi trường, hoặc an ninh quốc phòng1. Thuế tiêu thụ đặc biệt được tính theo công thức: Tiền thuế tiêu thụ đặc biệt phải nộp = (Giá trị hàng + Tiền thuế nhập khẩu) x Thuế suất tiêu thụ đặc biệt2. Thuế suất tiêu thụ đặc biệt phụ thuộc vào loại mặt hàng và được quy định tại Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt1. Hiện nay, vàng trang sức, mỹ nghệ không thuộc đối tượng phải nộp thuế tiêu thụ đặc biệt4.
- Thuế bảo vệ môi trường: là thuế đánh vào một số mặt hàng có tiềm năng gây ô nhiễm môi trường trong quá trình sản xuất, tiêu dùng, hoặc xử lý sau khi sử dụng1. Thuế bảo vệ môi trường được tính theo công thức: Tiền thuế bảo vệ môi trường phải nộp = (Giá trị hàng + Tiền thuế nhập khẩu + Tiền thuế tiêu thụ đặc biệt) x Thuế suất bảo vệ môi trường2. Thuế suất bảo vệ môi trường phụ thuộc vào loại mặt hàng và được quy định tại Luật Thuế bảo vệ môi trường1. Hiện nay, vàng trang sức, mỹ nghệ không thuộc đối tượng phải nộp thuế bảo vệ môi trường4.
- Thuế giá trị gia tăng: là thuế đánh vào giá trị gia tăng của hàng hóa, dịch vụ trong quá trình sản xuất, kinh doanh, tiêu dùng1. Thuế giá trị gia tăng được tính theo công thức: Tiền thuế giá trị gia tăng phải nộp = (Giá trị hàng + Tiền thuế nhập khẩu + Tiền thuế tiêu thụ đặc biệt + Tiền thuế bảo vệ môi trường) x Thuế suất giá trị gia tăng2. Thuế suất giá trị gia tăng phụ thuộc vào loại mặt hàng và được quy định tại Luật Thuế giá trị gia tăng1. Hiện nay, vàng trang sức, mỹ nghệ thuộc đối tượng phải nộp thuế giá trị gia tăng với mức thuế suất 10%4.